DOLAR 36,6753 0.09%
EURO 40,0531 0.19%
ALTIN 3.515,47-0,04
BITCOIN %
İstanbul
18°

PARÇALI BULUTLU

02:00

İMSAK'A KALAN SÜRE

adana haber - agrı haber - haber ajansı - akdag haber - akit tv haber - almanya haber - ana haber bülteni - news haber - ankara haber - arabistan haber - asayiş haber - spor haber - ataköy haber - avrupa gazetesi - avustralya haber - aybastı haber - azerbaycan haber - bağdat haber - bartın haber - başakşehir haber - basın bülten - batum haber - bayburt haber - beykent haber - bilişim haber - boomerang haber - çankırı haber - cnbc haber - cnn haber - dobra haber - doğuş gazetesi - dolunay haber - doruk haber - dünya haber merkezi - ermenistan haber - flash haber - fox haber - fox tv haber - fransa haber - gazete gündem - gaziantep haber - gaziantep haber - giresun haber - global bülten - gümüşhane haber - gümüşhane manşet/a> - gürcistan haber - haber28 haber - 365 haber - 365tv haber - haber60 haber - haber ajansı - haber aktif - best haber - birgün haber - objektif haber - haber özetleri - sizin haber - hakkari haber - hep haber - ığdır haber - ılgın haber - ingiltere haber - internet haber - iskenderun haber - istihbarat haber - kadının sesi haber - kanada haber - kanal24 haber - kanal7 haber - kanal a haber - kanal t haber - kapsam haber - karadeniz haber - karamürsel haber - kazakistan haber - kent haber - kıbrıs haber - kıbrıs tv haber - küçükçekmece haber - maçka haber - madtv haber - magazinpress haber - makedonia haber - malatya haber - megachannel haber - merkez ana haber - muş haber - olay tv haber - öncü haber - özbekistan haber - özgür haber - özlem haber - parti haber - pause haber - polis haber - samsun gazete haber - sandıklı haber - seçim haber - sendika haber - show haber - show tv haber - sivil haber - star tv haber - suriye haber - tatil haber - teşkilat haber - tokat gazete haber - trt1 haber - türkistan haber - tv5 haber - tvnet haber - ultra haber - ulusal bülten haber - ulusal kanal haber - vatan haber - uluslararası haber - yerel bülten haber - yeryüzü haber - zaman haber - adalet haber - adana gündem haber - alem haber - aliağa haber - amasya haber - anadolu manşet haber - ankara güncel haber - antalya haber - antep gazetesi haber - askeri haber - aydın haber - bağcılar haber - basın haber - beylikdüzü haber - beypazarı haber - beyşehir haber - bodrum haber - bomba haber - bozkır haber - cep haber - çeşme haber - denizli gündem haber - doğubeyazıt haber -elbistan haber - erzurum gündem haber - evrensel haber - evrim haber - gaziantep bülten haber - girişim haber - gölbaşı haber - 365 haber - 44 haber - 73 haber - 77 haber - aksiyon haber - arşiv haber - bir haber - channel haber - karadeniz haber - özet haber - port haber - sosyal haber - haber yazıyo - haber yelkeni - hemen haber - istanbul haber - istanbul son haber - kandıra haber - kars manşet haber - kayseri manşet haber - magazin tv haber - merzifon haber - nesil haber - news haber - onay haber - ordu manşet haber - şafak haber - samsun manşet haber - sarıyer haber - sarıyer son haber - sky haber - tarım haber - taşova haber - trabzon manşet haber - video haber - yükseliş haber - zafer haber - küre haber - haber - haber - anadolu haber - antakya haber - çarşamba haber - aksiyon haber - haber turu - ulusal haber - internet gazetesi haber - millet gazetesi haber" - moda haber -organik haber -smart haber -terme haber - zara haber
sponsor reklam
Havai fişeklerin bilinmeyen yüzü
10 okunma

Havai fişeklerin bilinmeyen yüzü

ABONE OL
1 Mart 2025 13:02
Havai fişeklerin bilinmeyen yüzü
0

BEĞENDİM

ABONE OL

Havai fişeklerin bilinmeyen yüzü

Avustralyalı bilim insanları tarafından 2023’te yayımlanan “Bir Saman Alevi Olmaktan Öte: Havai Fişeklerin Çevreye Uzun ve Kısa Dönemli Etkileri” başlıklı araştırmada, havai fişeklerin çevreye ve doğal hayata verdiği kısa ve uzun vadeli zararlar üzerinde duruldu.

Ortalama 100 ila 200 metre yükselen ve 100-150 metre çapında bir alanı etkileyen havai fişeklerden kaynaklı ses kirliliği 85 desibeli bulabiliyor. Bu yükseklik kulak zarına zarar verebilirken, bu tür gösteriler kısa ve yoğun ışık, gürültü ve partikül kirliliğine de yol açıyor.

Araştırmaya göre kent içindeki ve çevresindeki hayvanlar, şehir hayatından kaynaklanan gürültüye bir dereceye kadar adapte olabilirken, havai fişeklerden kaynaklanan gürültü kirliliği, bu hayvanların adapte olduğu seviyenin çok üzerinde bulunuyor. Özellikle evcil hayvanlar ve çiftlik hayvanlarının bu durumdan olumsuz etkilendiği, hayvan sahiplerinin bu durumu sık sık dile getirdiği belirtiliyor.

Araştırma makalesinde çeşitli ülkelerden örneklere yer verildi. Yeni Zelanda’da hayvan sahiplerinin yüzde 74,4’ü, hayvanlarının havai fişek gösterileri nedeniyle korktuğunu bildirirken at sahipleri, atlarının havai fişekler sırasında korkarak koşmaya başladığını ve bu durumda sık sık çitlere çarparak yaralandıklarını anlattı.

Almanya’daki bir hayvanat bahçesinde küçük memeliler ve kuşlar üzerine yapılan gözlemlerde, bu hayvanların 6-8 dakikalık havai fişek gösterilerinin sonrasındaki 2 gün boyunca çok stresli davrandıkları ve bu süreçte sürekli kendilerini kapalı alanlarda tutmaya çalıştıkları görüldü.

Kızıl kanatlı karatavuklar birbirine çarparak öldü

İsviçre’deki Zürih Gölü’nde yeni yıl kutlamaları sırasında bölgedeki kuğu, kaz ve ördek sayısının yüzde 26 ile 35 arasında azaldığı, durumun eski haline dönmesinin 3 ile 10 günü bulduğu tespit edildi.

ABD’nin Arkansas eyaletindeki Beebe kentinde 2011 ve 2012’deki yeni yıl kutlamalarında kullanılan havai fişekler sonucu kışlık tüneklerinden kaçmak zorunda kalan binlerce kızıl kanatlı karatavuğun birbirine çarparak ölmesi, havai fişeklerin hayvan ölümlerine yol açtığı olaylardan biri olarak kayıtlara geçti.

Havai fişeklerin etkileri uzun vadede hayvanların üreme başarısını etkileyebiliyor. İspanya’nın Valensiya kentinde nisan ve mayıs ayları arasında havai fişeklerin kullanıldığı birçok festival düzenlenirken, bayağı serçelerinin üreme başarısının, festivallere ev sahipliği yapan kasabalarda, festivalin olmadığı kontrol kasabalarına göre daha düşük olduğu saptandı.

Özellikle 2020 yılında Kovid-19 salgını nedeniyle festivallerin iptal edilmesi, her iki gruptaki bölgelerde yer alan serçelerin üreme başarısının eşitlenmesiyle sonuçlandı.

Havai fişeklerin etkileri genellikle kuşlar ve evcil hayvanlar üzerinde incelense de ABD’de 4 Temmuz kutlamaları sırasında ve sonrasında Kaliforniya deniz aslanları, bayağı foklar ve deniz samurları üzerinde yapılan gözlemlerde, bu hayvanların da sesler sonucu denize kaçtığı ve deniz aslanları ile bayağı fokların bir gün boyunca geri dönmediği görüldü.

İlk 24 saat içinde havadaki partikül madde seviyesi 5 kat kadar artabilir

Araştırmaya göre hava ve toprak kirliliği, havai fişeklerin ortaya çıkardığı bir diğer olumsuz faktör olarak öne çıkıyor. Kükürtdioksit, karbondioksit, karbonmonoksit, alüminyum, manganez ve partikül maddeler yayarak kirliliğe neden olan havai fişekler, gösterilerin sonrasındaki ilk 24 saat içinde havadaki partikül madde seviyesini 5 kat artırabiliyor ve bu durum hem kısa hem de uzun vadede çevreyi olumsuz etkiliyor.

Özellikle suda çözülen ve kalıcı olan inorganik anyon perklorat maddesi, bilim insanları tarafından endişeyle karşılanıyor. Su yolu ile bitkilere ve böceklere, oradan memelilere ve balıklara ulaşan bu madde, sürüngenler, memeliler gibi birçok canlıda tiroid hormonunun üretiminin azalmasına, ayrıca üremeyle ilgili nörogelişimsel ve kansere yol açan sağlık sorunlarına neden olabiliyor.

Perkloratların ve havai fişeklerin toprağa, havaya ve suya bıraktığı bir dizi ağır metalin, besin zinciri ve gıdalar yoluyla insanlara geçme riski de bulunuyor.

Çalışmada yer alan akademisyenlerden, Avustralya’daki Curtin Üniversitesi Moleküler ve Yaşam Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bill Bateman, havai fişeklerin çevresel etkisinin anlaşılmasının önemli olduğunu söyledi.

Bu eğlence türünün azaltılmasının ya da alternatiflerinin oluşturulmasının çevrenin korunması için önemine işaret eden Bateman, “Havai fişeklerin etkisi aslında sandığımızın çok ötesinde. Gürültü kirliliği gibi kısa ama aynı zamanda uzun vadeli etkileri var. Bu kutlamaların getirdiği kirlilik, nefes almamızdan hayvanların gelecekteki üreme başarısına kadar her şeyi etkileyebilir” dedi.

“Havai fişekler modern çağa yakışmıyor”

Doğa ve yaban hayatı fotoğrafçısı Alper Tüydeş, havai fişek gösterilerinin, üreme dönemlerine denk gelmesi halinde hayvanlara ciddi zararlar verebileceğini kaydetti.

Koruma altındaki bölgelerde yapılan gösterilere ayrıca değinen Tüydeş, “Yılbaşı kışın ortasına denk geliyor ve kış turizminin yapıldığı Uludağ, Erciyes, Kartalkaya gibi milli parklarda da kutlamalar yapılıyor. Havai fişeklerin, mutlak suretle korunması gereken alanların ortasında atılması iki kat facia demek. Orada tüfek alıp ormana rastgele ateş etmiş olmanız ile havaya fişekle kutlama yapmanız arasında bir fark yok” diye konuştu.

Bir kuş gözlemcisi olarak her sene aynı manzaraların yaşanmasının kendisini çok üzdüğünü dile getiren Tüydeş, “Maliyetleri biraz pahalı ama drone, ışık, lazer gösterileri daha sessiz, kokusuz, dumansız, patlama olmadan yapılabiliyor. Zaten havai fişekler modern çağa yakışmıyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu habere emoji ile tepki verKızgınBayıldımHahahaBeğendimMuhteşemÜzgünİnanılmaz

Haber Kaynak : SOZCU.COM.TR

“Yayınlanan tüm haber ve diğer içerikler ile ilgili olarak yasal bildirimlerinizi bize iletişim sayfası üzerinden iletiniz. En kısa süre içerisinde bildirimlerinize geri dönüş sağlanılacaktır.”

En az 10 karakter gerekli


HIZLI YORUM YAP
Full HD Film izlededektiforganik hit botu
Türk kullanıcıları için özel olarak tasarlanan bahis siteleri burada! Yeni üyelerine çeşitli deneme bonusları hakkında bilgi edinin.
deneme bonusu veren siteler yeni kullanıcılar için büyük bir avantaj sunar. Bu bonuslar, kullanıcılara siteyi ücretsiz deneme imkanı tanır. Bahis siteleri, deneme bonusları ile kullanıcıları kendine çeker. Güvenilir siteler, bu bonusları sunarak güven kazanır.
deneme bonusu